ترس از ریاضی
نتایج تحقیقات فرا تحلیلی(Meta analysis) نشان می دهد که بطور متوسط 25 درصد مردم یک جامعه با ریاضیات مشکلی ندارند، 10 درصد در این خصوص هیچ نظری ندارند و 65 درصد حداقل با ریاضیات راحت نیستند و به عبارت دیگر از ریاضیات فراری هستند. دلایل مختلفی برای این قضیه عنوان می شود که برخی از مهمترین آنها عبارتست از اینکه:
1. اکثر افراد تصور می کنند ریاضیات فقط شامل عدد و محاسبه است. درصورتیکه گستره این علم بسیار وسیع بوده و حساب فقط یکی از شاخه های این علم است. ریاضی الفبای درک جهان هستی است و در تمامی امور زندگی حضور پر رنگ و عمیقی دارد. به عبارت دیگر همین عدم آگاهی و درک کودکان از نقش و کاربردهای این علم در زندگی روزمره باعث شده که رغبت و توجه به ریاضی نسبت به دروس دیگر کمتر باشد. این پرسش آشنا را همه ما به احتمال زیاد یا خودمان پرسیده ایم و یا شنیده ایم که این درس خشک به چه درد دنیا و آخرت ما می خورد؟ ریاضیات می خوانیم که چه شود؟ البته جواب هایی در این خصوص دریافت می شد ولی متاسفانه عمده این جواب ها سطحی بود و ما را قانع نمی کرد. " ریاضی می خوانیم که مهندس شویم" ، "ریاضی می خوانیم که فکرمان باز شود" و ... چون قانع نمی شدیم توجه ما به این درس کمتر می شد و توجه کم به تدریج باعث عدم درک و ارتباط موثر با ریاضی شده و نهایتاً منجر به فرار یا اجتناب از این درس می شد.
2. متاسفانه نحوه تدریس مباحث ریاضی در اکثر اوقات به صورت کاملاً ذهنی و انتزاعی است. اگر بزرگسالان عزیز به دوره دبستان و دبیرستان خود برگردند متوجه می شوند که اکثر مباحث پایه مانند: جدول ضرب، مفهوم خط راست، مساحت یک شکل و ... به صورت کاملاً ذهنی آموزش داده شد بدون اینکه مفهوم آن برای ما کاملاً روشن باشد. یعنی ما قبل از اینکه یک مفهوم را درک کنیم و یا به صورت عینی آن را لمس کنیم باید به صورت ذهنی با آن ارتباط برقرار می کردیم. همین امر یکی دیگر از دلایل عدم رغبت و فرار بچه ها از ریاضیات است. واقعیت این است که اگر کودکان مفاهیم پایه ریاضی را خوب درک نکنند از کلاس های ریاضی لذتی نبرده و به تدریج از این مباحث فراری خواهند شد. از طرف دیگر به دلیل خاصیت سلسله مراتبی بودن مطالب ریاضی در سطوح بالاتر این وضعیت حادتر شد و نهایتاً منجر به ترس از ریاضیات خواهد شد. ترس ریاضی(Math Phobia) به طور دانسته یا ندانسته از طریق والدین به فرزندان منتقل می شود. مادری که خود ترس ریاضی دارد، شب امتحان ریاضی کودکش استرس بیشتری را تجربه می کند و این ترس و استرس را به بچه هم منتقل می کند.
- مطلب زیر از مقاله کاپلان که در سال 2006 در مجله Child development Journal چاپ شده است آورده شده که نشان می دهد این موضوع در کشورهای دیگر نیز مسئله ساز است و بایستی به آن توجه کرد.
"سختی ریاضی(Math Difficulty) بطور گسترده ای در ایالات متحده همانند سایر کشورهای توسعه یافته رواج دارد. عوارض این معضل بسیار جدی و مهم، در بزرگسالی بروز می کند. MD بطور مستقیم با محیط نامناسب آموزشی در دوره پیش دبستانی کودک در ارتباط است. بچه های MD در مفاهیم پایه و ساختارهای ادراکی که برای توسعه ریاضیات در مراحل پیشرفته مورد نیاز است مشکل دارند. لذا این بچه ها شایستگی لازم جهت آموختن سطوح بالای ریاضی که متضمن دستیابی به شغل های زیادی که با مهندسی و تکنولوژی در ارتباط است را پیدا نمی کنند. این بچه های به تدریج ازهمه چیزهایی که به نحوی با ریاضی در ارتباط است اجتناب می کنند و اضطراب و ترس ریاضی را در خود توسعه می دهند. در سال های اخیر، تعداد بچه های MD رو به افزایش است. تحقیقات نشان می دهد بچه های MD در حوزه های شناختی، ادراکی، کارکرد حافظه، توجه و درک موقعیت مکانی و فضایی نیز مشکل دارند. "
- برای از بین بردن ترس ریاضی محققان دو راهکار ارائه می دهند:
1.فراهم کردن شرایطی برای انتقال مفاهیم پایه و اساسی ریاضی در دوره کودکی در قالب بازی و داستان
2. توجه به زبان ریاضی(Math language)
3.غنی سازی محیط و فراهم کردن شرایطی جهت تقویت تفکر واگرا
سیستم i-Maths دقیقا بر اساس موارد اخیر طراحی شده است و هدف اصلی و اساسی آن غنی سازی محیط کودکان با مفاهیم پایه ریاضی، و زبان ریاضی در قالب بازی و داستان است تا بچه ها خود به درک درستی از این حوزه دست یابند. به امید اینکه عبارت ترس از ریاضی در بین بچه ها کمتر شنیده شود.
(نویسنده: دکتر کامل منش)